GRAVENSTEEN
-
Locatie Sint-Veerleplein, Gent
Opdrachtgever Historische Huizen, Stad Gent, Toerisme Vlaanderen
Architectuur TV murmuur - Dhooge & Meganck Architectuur en Sabine Okkerse
Stabiliteit Provoost
Technieken Tech3
Scenografie 019 en Baillieul Ontwerpbureau
Datum 2019-
Status Omgevingsaanvraag
Publicaties Overzicht
-
Description text goes here
“De jury heeft net voor het meest terughoudende voorstel gekozen. Ze apprecieerde ‘de punctuele ingrepen’ en ‘de respectvolle houding naar het monument, zonder in te boeten aan organisatorische en scenografische slagkracht.”
“Het voorstel waar we voor kozen, probeert zo weinig mogelijk te interveniëren.
Elke beslissing is in functie van een minimale impact op het monument. De architecten hebben een delicaat evenwicht bereikt.”
“COMMENTAAR VAN DE EXPERTENJURY
De jury bestond uit twee afgevaardigden Agentschap Onroerend Erfgoed, een adjunct van de directie Monumentenzorg, de Vlaams bouwmeester, De Stadsbouwmeester Gent, directeur IVA Historische Huizen Stad Gent, een projectleider FM Bouwprojecten Stad Gent, een afgevaardigde Dienst Milieu en Klimaat Stad Gent, twee afgevaardigden Toerisme Vlaanderen en een extern deskundige, professor doctor architectuurtheorie en -geschiedenis.
“De jury apprecieerde hoe het ontwerp met een aantal terughoudende punctuele ingrepen, op een geïntegreerde manier, tegemoet komt aan de veelheid aan praktische eisen uit het projectdossier.
Het beeld binnen de omwalling blijft quasi intact. De enige toevoeging binnenin, naast de bypass en het loket (dat zich op de plek van het huidige onthaal bevindt), is een schriele lifttoren met een lokale doorbreking van de kantelen.
De nieuwe architectuur is door zijn sobere vormgeving duidelijk afleesbaar als hedendaagse aanvulling, maar de materialiteit van de nieuwe interventies integreert zich discreet in het geheel qua coloriet en textuur.
Het project wordt gekenmerkt door een sterk conserverende aanpak van het monument. Bestaande muren en littekens worden behouden en zichtbaar gemaakt (bv. keukengebouw). Dit geeft een meerwaarde aan de leesbaarheid van dit gebouw.
Het veruitwendigen van de dienende ruimtes en de shop vereist een doorbraak in de walmuur, maar zorgt er net voor dat het erfgoed grotendeels ontlast wordt van de functionele eisen die gesteld worden aan een hedendaags monument of cultuurhuis.
Het team voorziet een grondige reorganisatie van de site d.m.v. ingrepen met een beperkte impact op het monument en het bodemarchief. De jury apprecieert de respectvolle houding naar het monument, zonder in te boeten aan organisatorische en scenografische slagkracht. Het doorbreken van de walmuur is gevoelig maar biedt een duidelijke meerwaarde voor de publieke ontsluiting en het vrijwaren van het monument van belastende functionele eisen.”
”
OPEN OPROEP OO3603: STUDIEOPDRACHT VOOR EEN NIEUWE BEZOEKERSINFRASTRUCTUUR, ARCHITECTURALE INGREPEN, RESTAURATIE EN OMGEVINGSAANLEG OM DE KWALITEIT VAN DE TOERISTISCHE BELEVING TE VERSTERKEN.
INLEIDING
‘Het Gravensteen, waarvan de geschiedenis teruggaat tot de 9de eeuw, is een exponent van de rijke middeleeuwse geschiedenis van de stad Gent. De burcht met haar versterkte muren met kantelen, uitkijktorens, opperhof, donjon en poortgebouw is een stedelijk herkenningspunt en een van de belangrijkste cultuurtoeristische trekpleisters van Gent, met jaarlijks meer dan 300.000 bezoekers. Het huidige bezoekersonthaal en de toegankelijkheid zijn gebrekkig en enkele bijzondere plekken zoals de groene binnentuin en het dak van de donjon bieden meer mogelijkheden voor een authentieke beleving van dit erfgoed.
Bouwhistorisch is het kasteel een zeer waardevolle constructie. Dit gebouw, dat bij uitstek als een ontoegankelijke burcht is opgevat, verzoenen met hedendaagse eisen qua integrale toegankelijkheid voor grote stromen bezoekers is niet vanzelfsprekend. Het concept dat dit team voorstelt, laat alle routes voor bezoekers vertrekken van het opperhof, dat net als vandaag alleen betalend toegankelijk is. Alle routes eindigen in een nieuwbouw buiten de walmuur, waarin de museumshop is ondergebracht, die zo ook door passanten van op de Geldmunt kan worden bezocht. De visie gaat uit van beperkte architecturale ingrepen op het opperhof. De bezoekersstromen ‘in’ en ‘uit’ zijn duidelijk gescheiden. Het dak van de donjon met panoramisch uitzicht over de stad is integraal toegankelijk via een bescheiden liftconstructie tegen de buitenkant van de donjon. Met een ‘bypass’ en een bijkomende trap wordt ook de walgang toegankelijk gemaakt. De ‘ruïne’ wordt geconsolideerd en voorzien van een terras dat bereikbaar is vanuit de ridderzaal.
Voor de scenografie wordt niet met decors gewerkt: men laat het kasteel voor zich spreken door inzet van de historische ruimtes in zes parcours. De verschillende routes gaan uit van eenrichtingsflow, stijgend via spiltrappen en dalend via steektrappen. Het nieuwe exitgebouw zorgt ervoor dat het erfgoed grotendeels ontlast wordt en biedt een meerwaarde voor de personeelsruimte. In de toekomst zal Gent aan een groeiend aantal bezoekers toch een authentieke ervaring bieden in dit zeer tot de verbeelding sprekende historische Gravensteen.’
BRON: Vlaams Bouwmeester